Στην κατάμεστη αίθουσα του Ενοριακού Κέντρου Κουνουπιδιανών ο συμπαθέστατος Ψυχολόγος – Παιδαγωγός Καθηγητής του Παν/μίου Κύπρου Νεόφυτος Χαραλάμπους, έχει καθηλώσει δασκάλους και γονείς των Εκπαιδευτηρίων Θεοδωρόπουλου, μιλώντας με πάθος για μια νέα παιδαγωγική αντίληψη, που αφορά στη διαμόρφωση χαρακτήρων στη βάση των κυρίαρχων αξιών της ανθρώπινης κοινωνίας. Με μεστά λόγια και διασκεδαστικά παραδείγματα, ο δάσκαλος μας θυμίζει τα αυτονόητα που είχαμε ξεχάσει, για να καταλήξει στη διδαχή της ανώτερης απ’ όλες τις αξίες. Την Αγάπη. Λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης στις 9 του Μάρτη με θέμα «Η Συνεργατική Μάθηση και οι Δώδεκα Αξίες», ο Νεόφυτος Χαραλάμπους μας έδινε με δύο λόγια το στίγμα της παιδαγωγικής αυτής φιλοσοφίας που στηρίζεται σε 12 αξίες και στη συνεργατική μάθηση: «Εδώ και 4 χρόνια στην Κύπρο ξεκινήσαμε το πρόγραμμα ΑΡΕΤΗ που βασίζεται πάνω σε 12 αξίες της ζωής. Είναι εκπαίδευση χαρακτήρα. Το ένιωσα ως ανάγκη, όχι μόνο της Κυπριακής κοινωνίας αλλά και της Ελληνικής, πιστεύω και της παγκόσμιας κοινωνίας σήμερα, ότι πέρα από τη γνώση, πρέπει να φροντίσουμε λίγο και το θέμα του χαρακτήρα. Ο χαρακτήρας είναι μια έννοια όμως που χρειάζεται επεξήγηση γιατί πάρα πολύς κόσμος πιστεύει ότι δεν αλλάζει ο χαρακτήρας του ανθρώπου. Εγώ είμαι από τους αισιόδοξους και λέω ότι αλλάζει, γιατί είναι το σύστημα των αξιών μας ο χαρακτήρας μας. Γι αυτό, με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και του σύγχρονου ανθρώπου που καθένας περνάει τη δική του κρίση ως άτομο αλλά και η κοινωνία περνάει τη δική της κρίση –δεν είναι μόνο οικονομική η κρίση, είναι πρώτα κρίση αξιών- πάω πίσω από τα κοινωνικά προβλήματα και πιστεύω ότι από κει που πρέπει να ξεκινήσουμε είναι το σύστημα των αξιών μας. Δηλαδή, χάσαμε το νόημα της ζωής. Γι αυτό πρέπει από νωρίς, από μικρά παιδιά, να ξεκινάμε τη θεμελίωση ακριβώς αυτού του συστήματος αξιών πάνω στο οποίο μπορούμε να φτιάξουμε χαρακτήρα.» Ποιες είναι οι 12 αξίες; «Επέλεξα λοιπόν με βάση αυτά τα δεδομένα 12 αξίες της ζωής, έξι ενδοπροσωπικές όπως είναι η αγάπη, η εσωτερική ειρήνη, η υπευθυνότητα, η απλότητα, η τόλμη, η ελευθερία και έξι διαπροσωπικές όπως είναι η συνεργασία, η δικαιοσύνη, η προσφορά, η ηγεσία (έβαλα την ηγεσία ως αξία της ζωής γιατί αυτό που χρειαζόμαστε είναι ηγέτες και στην Ελλάδα και στην Κύπρο) η πολιτότητα, δηλαδή το να είναι κανείς «ενεργός πολίτης». Και πώς διδάσκονται αυτές οι αξίες; «Αυτό που κάνω πρώτα εγώ είναι να εκπαιδεύω εκπαιδευτές, δηλαδή δασκάλους, καθηγητές, ψυχολόγους και στη συνέχεια αυτοί, αφού βιώσουνε τις 12 αξίες, αυτό που κάνουν είναι να βρούνε ο καθένας από μια ομάδα παιδιών, είτε στο σχολείο είτε στη γειτονιά τους και να τα βοηθήσουν να βιώσουν τις 12 αξίες. Πρέπει να πούμε ότι δεν είναι μάθημα αυτό, δεν είναι διδασκαλία. Ούτε κατήχηση κάνουμε, ούτε κήρυγμα γιατί πιστεύω ότι δεν διδάσκονται οι αξίες, αλλά βιώνονται. Βιώνονται μέσα από ένα σωρό δημιουργικές δραστηριότητες, επισκέψεις, εκδρομές, μουσική, ζωγραφική, θέατρο – το παίξιμο ρόλων, όπως η ανεύθυνη νοσοκόμα, ο υπεύθυνος δάσκαλος, ο ανεύθυνος δάσκαλος, ο ανεύθυνος γονιός…όταν τα υποδύονται αυτά τα παιδιά, μέσα από τους ρόλους μπορούν να βιώσουν τις αξίες. Επίσης η ιστορία, η λογοτεχνία και η ποίηση, όλα αυτά είναι γεμάτα από παραδείγματα ανθρώπων οι οποίοι είχαν μια ή περισσότερες από αυτές τις αξίες.» Η θεωρία αυτή εφαρμόζεται; Εχει απήχηση; «Το πρόγραμμα λοιπόν αυτό, ξεκίνησε με τη συνεργασία του Παρατηρητηρίου για τα παιδιά Κύπρου, ένας μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που έχει έγνοια την φροντίδα και την ευημερία του παιδιού και το στηρίζει ηθικά και οικονομικά το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Κύπρου. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι πάρα πολύ θετικά και ενθαρρυντικά γιατί είναι ερευνητικό πρόγραμμα και αξιολογείται κάθε χρόνο. Αξιολογούνται τα παιδιά, οι γονείς και οι εκπαιδευτές. Από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι η αυτοεκτίμηση των παιδιών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανέβηκε πάρα πολύ ψηλά, χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους έχουν βελτιωθεί πάρα πολύ.» Τι είναι η Συνεργατική Μάθηση; Η συνεργατική μάθηση είναι ένας άλλος τομέας, είναι ένα σύστημα μεθόδων, όπου τα παιδιά μαθαίνουν συνεργατικά. Μέσα σε μικρές ομάδες, από δύο μέχρι έξι παιδιά, με αλληλεγγύη και αλληλοεξάρτηση επιτυγχάνουν κοινούς στόχους. Σε όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος μπορεί να εφαρμοστεί συνεργατική μάθηση, και τα παιδιά στις ομάδες μπορούν να μοιράζονται τα συναισθήματα, τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους και να λύνουν προβλήματα, όχι μόνο μαθηματικά. Αυτό το έχουμε δουλέψει και πειραματικά αν θέλετε κι αποδείξαμε –ήταν η διδακτορική μου διατριβή αυτή πριν από χρόνια- ότι τα παιδιά που μαθαίνουν από τους συμμαθητές τους μαθαίνουν πολύ καλύτερα από αυτά που μαθαίνουν μόνο από τους δασκάλους. Αρα διαφοροποιείται ο ρόλος τους δασκάλου. Αντί να είναι στην έδρα και να διδάσκει παθητικούς πολλές φορές ακροατές και δέκτες, γίνεται συντονιστής και διευκολυντής. Μετακινούμαστε από τη διδασκαλία στη μάθηση. Πρέπει να σας πω ότι δημιουργήσαμε ένα σύνδεσμο συνεργατικής μάθησης με 800 μέλη αυτή τη στιγμή και προωθούμε αυτή την ιδέα της Συνεργατικής Μάθησης αλλά και το όραμα αν θέλετε του Συνεργατικού Σχολείου. Στην Ελλάδα έχουν γίνει γνωστές οι αντιλήψεις αυτές; «Στην Ελλάδα έχω συνεργασία με τη Θεσσαλονίκη όπου Σύλλογοι εκπαιδευτικών και γονέων και Δήμοι με καλούν συχνά, ενώ αρκετά σχολεία το έχουν βάλει σε εφαρμογή αυτό το πρόγραμμα και σήμερα μπορώ να περηφανεύομαι ότι γίνεται πραγματικότητα ένα όραμα, που από προσωπικό έγινε πια, συλλογικό.» Στο τέλος της εκδήλωσης τα παιδιά του Δημοτικού Θεοδωροπούλου έδωσαν μέσα από ένα δρώμενο μαύρου θεάτρου, μια ιδέα εφαρμογής στην πράξη της διδασκαλίας του κ. Χαραλάμπους. Ο Καθηγητής του Παν/μίου της Κύπρου μίλησε σε άλλη εκδήλωση και στους εκπαιδευτικούς των Χανίων. Το Νεόφυτο Χαραλάμπους κάλεσαν στα Χανιά τα Εκπαιδευτήρια Θεοδωροπούλου που έχουν ξεκινήσει συνεργασία μαζί του, ενώ από την επόμενη σχολική χρονιά το Δημοτικό Σχολείο Θεοδωροπούλου θα εφαρμόσει πλήρως το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΑΡΕΤΗ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου